Strefa zamieszkania powinna być spokojnym miejscem, azylem dla mieszkańców naszych osiedli.
Ustawa Prawo o ruchu drogowym definiuje „strefę zamieszkania” jako obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi, na którym obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi.
„Strefa zamieszkania”, to także specjalny obszar nie tylko ze względu na obowiązujące normy prawne, ale także z uwagi na to, że ma on służyć przede wszystkim osobom tam zamieszkującym, wypoczywającym, uczęszczającym do szkół, robiących zakupy w sieciach sklepów, itp. Ma on również spowodować, aby bawiącym się na tym obszarze dzieciom zapewnić maksimum bezpieczeństwa.
Strefy takie wyznacza się przede wszystkim na dużych osiedlach mieszkaniowych, tzw. „blokowiskach”, ale także w rejonach osiedli domków jednorodzinnych, a nawet w centralnych częściach miejscowości. To ostatnie rozwiązanie ma skutkować spowolnieniem ruchu pojazdów i w maksymalny sposób zapewnić pieszym bezpieczeństwo w ruchu drogowym, w warunkach nasilonego ruchu pieszego.
Strefy zamieszkania to swoisty azyl dla pieszych i obszar, w którym pieszy powinien czuć się bezpieczny. Normy prawne dopuszczają jednak możliwość wjazdu pojazdów mechanicznych, na specjalnych zasadach.
(ZASADA NR 1.) W „strefie zamieszkania” pieszy może korzystać z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdami.
Warto w tym miejscu wspomnieć o obowiązujących, szczególnych zasadach ruchu drogowego dla kierujących pojazdami. Zdefiniowane w prawie drogowym pojęcia „drogi”, „przejścia dla pieszych” tracą swe znaczenie, bowiem pieszy korzysta z całej szerokości drogi, dlatego nie jest wymagana budowa chodników, natomiast wyznaczanie „przejść dla pieszych” jest niecelowe, a wręcz nieprawidłowe i może w istotny sposób wpływać na niepożądane zachowania kierujących, nierespektujących pierwszeństwa pieszych w innych miejscach niż tylko przejścia dla pieszych. Błędne oznakowanie jest najczęściej wynikiem braku dostatecznej wiedzy ze strony zarządcy terenu, na którym wprowadzono „strefy zamieszkania”. Najczęściej drogowym administratorem tych obszarów są jednostki nie związane z zarządzaniem ruchem na drogach (np. wspólnoty mieszkaniowe), nie zawsze konsultujące w gronie specjalistów wprowadzaną organizację ruchu i sposób oznakowania dróg.
(ZASADA NR 2.)
Dla zapewnienia bezpieczeństwa pieszym, a kierującym możliwości należytej obserwacji odbywającego się ruchu pieszych i odpowiedniego reagowania w „strefie zamieszkania” obowiązuje prędkość pojazdów ograniczona do 20 km/h. Często w strefie stosuje się różne rozwiązania, wymuszające na kierowcach zdjęcie nogi z gazu i zachowanie bezpiecznej prędkości jazdy, takie jak progi zwalniające, szykany, czy tez małe ronda. Jest to szczególnie ważne w okresie jesiennym i zimowym, kiedy wcześnie zapadający zmrok i warunki pogodowe znacznie utrudniają kierowcom uważną obserwację drogi.
Przyporządkowanie ruchu pieszym w strefie zamieszkania znosi obowiązek zapewnienia opieki pieszym do lat 7, co daje możliwość przebywania na drodze dziecka, nie do końca umiejącego rozpoznać zagrożenia i należycie reagować na zaistniałą sytuację w ruchu drogowym. Osobną i bardzo indywidualną sprawą jest decyzja rodziców pozwalających na samodzielne przebywanie dziecka w takich strefach.
(ZASADA NR 3.)
W strefach zamieszkania obowiązują również specjalne przepisy dot. parkowania pojazdów. Otóż pozostawienie pojazdu na postoju jest możliwe tylko w wyznaczonych miejscach. Bardzo często miejsca te są oznaczone znakiem drogowym D-18 (parking) z jednoczesnym wyznaczeniem sposobu ustawienia pojazdu względem krawędzi drogi lub zatoki postojowej, wyrażonych tabliczką T-30. Miejsca postojowe mogą być też wyznaczone oznakowaniem poziomym, znakami P-18 (stanowisko postojowe) lub P-19 (linia wyznaczająca pas postojowy). Większość z mieszkańców przyzwyczaiła się do parkowania nie tylko w miejscach wyznaczonych do tego celu, ale także w każdym miejscu nieobjętym zakazem postoju, jak najbliżej swojego domu, co w strefach zamieszkania jest niedopuszczalne .
(ZASADA NR 4.) Kierujący pojazdem wyjeżdżającym ze „strefy zamieszkania” zostanie o tym poinformowany przez znak drogowy D – 41, co jest jednoznaczne z koniecznością zachowania szczególnej ostrożności oraz ustąpienia pierwszeństwa wszystkim uczestnikom ruchu, jako włączający się do ruchu.
Popularyzowanie specyfiki ruchu odbywającego się w „strefie zamieszkania” z jednoczesnym przestrzeganiem określonych reguł przez jego uczestników w znakomity sposób może przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa i porządku, szczególnie przez kierujących pojazdami i sprawić, że te strefy staną się prawdziwymi azylami dla pieszych, niewykluczającymi korzystania z nich przez kierujących pojazdami. To od nas zależy, czy „strefę zamieszkania” będziemy jednoznacznie kojarzyć ze „strefą bezpieczeństwa”
Maciej Bednik
